Thế nào là tinh trùng loãng

Tinh trùng có trong hôn hợp tinh dịch của nam giới khi xuất ra. Nếu trong trong dịch có quá ít tinh trùng thì có thể được coi là  tinh trùng loãng hoặc tinh dịch loãng. Ngoài ra, tinh dịch gần như trong suốt, màu trong như nước lã hoặc có 1 chút dịch keo trắng, khi xuất ra tinh lượng tinh dịch quá ít cũng được coi là tinh trùng loãng

Bằng mắt thường ta có thể phát hiện tinh trùng loãng bằng mắt thường dựa trên các dấu hiệu như sau:

• Tinh dịch màu trong: Thông thường tinh dịch khá đặc sệt, nhưng lượng tinh trùng ít khiến tinh dịch trong suốt, có thể hơi nhầy.
• Tinh dịch xuất ra ngoài bình thường hóa lỏng sau 30 – 45 phút, còn tinh trùng loãng sẽ nhanh hóa lỏng hơn.
• Tinh dịch có mùi bất thường: đây là dấu hiệu kèm theo ở những nam giới ít tinh trùng do bệnh lý.
• Khi nam giới xuất tinh có quá ít tinh dịch.

Xem kĩ hơn về tinh trùng loãng tại bài viết:Tổng quan về tinh trùng loãng

Nguyên nhân gây ra tình trạng tinh trùng loãng

Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng tinh trùng loãng, có thể do yếu tố nội tại bên trong cơ thể và những yếu tố tác động từ bên ngoài. Dưới đây là những nguyên nhân chính đấng mày râu cần chú ý

Do mắc bệnh lý

• Do mắc một số bệnh bẩm sinh: Một số bệnh lý bẩm sinh có thể ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng, khả năng sinh tinh, nuôi dưỡng tinh trùng cũng như phóng tinh gặp khó khăn. Tiêu biểu là lạc tinh hoàn (tinh hoàn ẩn); các dị tật cơ quan sinh dục như teo tinh hoàn, thắt ống dẫn tinh,…
• Tinh hoàn nằm sai vị trí: Vị trí tinh hoàn thay vì di chuyển xuống phần bìu thì lại nằm luôn bên trong ổ bụng. Tuy nhiên chúng vẫn có thể tiết ra hormone testosterone nhưng do nằm sai vị trí nên nó không thể sản xuất ra tinh trùng được.
• Giãn tĩnh mạch thừng tinh: Bệnh lý này lảm ảnh hưởng tới nhiệt độ ở bìu. Nhiệt độ ở bìu tăng cao có thể làm gián đoạn quá trình sinh tinh gây ra tình trạng tinh trùng loãng.
• Màng tinh hoàn bị ứ nước: Có thể khiến cho tinh hoàn không phát triển được, từ đó làm hạn chế trong việc sản sinh tinh trùng thậm chí có trường hợp gần như không sinh tinh. làm ảnh hưởng không tốt tới quá trình sinh tinh.
• Viêm nhiễm cơ quan sinh dục: Cơ quan sinh dục bị viêm nhiễm có thể làm teo hoặc hoại tử tinh hoàn, thậm chí còn gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm khác như quai bị, giang mai… Đây cũng được coi là nguyên nhân tinh trùng loãng khá phổ biến gây ra vô sinh nam.
• Khối u: Những khối u bất thường, có thể là ác tính hoặc lành tính trong tinh hoàn đều ảnh hưởng đến chức năng sản xuất tinh trùng của cơ quan này. Ít tinh trùng là một trong những ảnh hưởng đó.
• Rối loạn nội tiết: Việc rối loạn nội tiết gây mất cân bằng hormone trong cơ thể đặc biệt là các hormone sinh dục sẽ ảnh hưởng đến chức năng sinh tinh của tinh hoàn.

Tác dụng phụ của thuốc

Một số loại thuốc dùng để điều trị bệnh này cũng gây ảnh hưởng đến những vị trí, cơ quan khác trong cơ thể, và hệ thống dinh sản cũng không phải là ngoại lệ:

• Thuốc kháng sinh
• Thuốc trầm cảm

Sử dụng những loại thuốc này trong thời gian dài có thể gây rối loạn cương dương, giảm số lượng và chất lượng tinh trùng, tinh trùng yếu, loãng. Chính vì thế, khi sử dụng bất cứ loại thuốc nào cũng nên tham khảo tư vấn của bác sĩ để tránh gây tác dụng phụ cho các cơ quan khác trên cơ thể

Chế độ sinh hoạt, dinh dưỡng

• Chế độ sinh dưỡng thiếu chất, thiếu kẽm gây ra tinh dịch loãng thường xảy ra ở những nam giới mà hệ miễn dịch gặp vấn đề. Việc bổ sung đủ lượng kẽm vừa làm giảm tác dụng của kháng thể kháng tinh trùng vừa tăng số lượng tinh trùng.
• Sử dụng quá nhiều chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, ma túy…đều tác động không tốt tới hệ thống sinh tinh trùng trong cơ thể. Khói thuốc lá không chỉ làm giảm số lượng tinh trùng mà còn làm gia tăng tỷ lệ dị dạng. Số lượng tinh trùng chết, nằm im, hình dạng bất thường nhiều dẫn đến khả năng sinh sản của nam giới bị trục trặc.
• Quan hệ tình dục quá nhiều, thủ dâm vô độ cũng gây ảnh hưởng đến cơ quan sinh sản nam: Thời gian để tế bào sinh tinh sản xuất ra một tinh trùng trưởng thành cần khoảng 72 ngày. Nếu nam giới quan hệ tình dục, xuất tinh với tần suất dày đặc sẽ làm cho lượng trữ tinh trùng không đủ để đáp ứng, kéo theo đó là tình trạng tinh dịch ít, tinh trùng loãng. Chính vì vậy để có chất lượng tinh binh tốt nhất, nam giới nên sinh hoạt tình dục điều độ, từ 2 – 3 lần/tuần.

Tiếp xúc với phóng xạ, các chất độc hại

Sự tác động của các chất phóng xạ, độc hại, kim loại nặng trong thời gian dài có thể khiến cho cơ thể nam giới sản sinh ít tinh trùng hơn, trường hợp nặng thì có thể ngưng sản xuất tinh trùng hoàn toàn. Chính vì vậy, nếu nam giới có đặc thù công việc thường xuyên tiếp xúc với các chất độc hại (thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, …) phơi nhiễm kim loại nặng, phóng xạ cần tuân thủ chặt chẽ các yếu tố an toàn lao động, hạn chế việc tiếp xúc trực tiếp với các nguồn hóa chất.

Tâm lý

Khi cơ thể bị mệt mỏi, stress kéo dài khiến khả năng sinh tinh của nam giới bị tác động, tác động tới sự sản sinh ra các hormone sinh dục, gây ức chế quá trình sinh tinh kèm theo đó khả năng tình dục cũng bị suy giảm, chính vì vậy nam giới nên biết cân bằng công việc và sắp xếp thời gian giãn nghỉ ngơi để tránh stress mệt mỏi.

Biện pháp tăng cường cải thiện chất lượng tinh trùng

Để tăng cường cải thiện chất lượng tinh trùng, nam giwois cần xây dựng chế độ sinh hoạt, ăn uống lành mạnh để cơ thể khỏe mạnh, ngăn ngừa tình trạng tinh trạng tinh trùng loãng bằng các phương cách:

Chế độ ăn uống lành mạnh

• Nam giới nên cần bằng chế độ sinh dưỡng hợp lý, tăng cường bổ sung nhiều rau xanh, trái cây tươi giàu chất oxy hóa sẽ giúp cải thiện chất lượng tinh trùng
• Hạn chế ăn những thực phẩm nhiều chất bảo quản như đồ ăn đông lạnh, đồ ăn nhanh
• Hạn chế ăn những thực phẩm nhiều dầu mỡ, chiên rán….
• Nên tránh những thức uống có cồn như: Rượu, bia bởi nó sẽ làm giảm nồng độ testosterone và ảnh hưởng đến tinh binh.
• Tránh xa khói thuốc kể cả hút thươc trực tiếp và hút thuốc thụ động bởi về mặt tổng quan, khói thuốc ảnh hưởng lớn tới sức khỏe cũng như sức khỏe sinh sản nam giới.

Lối sống khoa học

Đời sống tình dục:

• Nên có đời sống tình dục lành mạnh, quan hệ an toàn để phòng ngừa lây nhiễm những bệnh lây lan qua đường tình dục như: chlamydia và lậu có thể gây vô sinh ở nam giới. Vì thế hãy sử dụng bao cao su khi quan hệ và tìm hiểu rõ về bạn tình của mình.
• Quan hệ tình dục với tần suất phù hợp, không lạm dụng thủ dâm hay quan hệ tình dục quá độ sẽ dẫn tới rối loạn cương dương, loãng tinh…

Hoạt động thể chất:

• Hoạt động thể chất, thể dục thể thao đều đặn giúp tăng cường sức khỏe, đẩy lùi bệnh tật, tăng cường sức đề kháng, tăng lượng cơ, tăng sự dẻo dai cho cơ thể và phòng tráng thừa cân béo phì Chúng giúp kiểm soát cân nặng, cải thiện sức khỏe xương xớp, tăng sự bền bỉ của cơ thể, tăng nồng độ hormone testosterone và chất lượng tinh trùng. Bên cạnh đó, tập luyện thường xuyên còn thúc đẩy hoạt động của tinh hoàn, giải phóng các suy nghĩ tiêu cực và giảm áp lực lên hệ thần kinh trung ương.
• Tránh lạm dụng hoạt động mạnh bởi vận động cường độ vào trong thời gian dài, hạn chế các động tác có thể ảnh hưởng trực tiếp đến cơ quan sinh dục.

Sống lành mạnh, tích cực mỗi ngày

Duy trì cân nặng hợp lý

Nghiên cứu đã chỉ ra chỉ số BMI có mối liên quan với sự suy giảm chất lượng và khả năng di động của tinh trùng.

Thói quen sinh hoạt

• Tránh mặc quần áo bó sát, quá trật bởi có thể làm tăng nhiệt độ bìu, ảnh hưởng đến khả năng sinh tinh. Không mặc đồ lót chật, hạn chế ngồi lâu một chỗ,
• Không tắm nước quá nóng và hạn chế xông hơi, tắm nước quá nóng và không ngồi lên các vật có bề mặt nóng.
• Hạn chế tiếp xúc với những chất độc hại: Thuốc trừ sâu, chì, các chất độc hại, những chất này ảnh hưởng nặng nề đến tinh dịch. Nếu bắt buộc phải làm việc và tiếp xúc với hóa chất độc hại thì phải mang quần áo bảo hộ và tránh tiếp xúc hóa chất với da.

Tránh bị stress

Khi bị căng thẳng khả năng sinh tinh của nam giới bị tác động kèm theo đó khả năng tình dục cũng bị suy giảm, chính vì vậy nam giới nên biết cân bằng công việc và sắp xếp thời gian giãn nghỉ ngơi để tránh stress mệt mỏi.

Trên đây là những nguyên nhân phổ biến nhất gây nên tình trạng tinh trùng loãng ở cánh mày râu. Khi đã biết nguyên nhân gây bệnh, nam giới sẽ có biện pháp phòng ngừa. Nếu nghi ngờ bản thân bị tinh trùng loãng, nam giới hãy chủ động thăm khám, kiểm tra để khắc phục sớm.

Tinh trùng là gì?

Tinh trùng chính là tế bào sinh sản của nam giới, chúng có kích thước rất nhỏ bằng mắt thường ta không thể thấy được. Tinh trùng được sản xuất tại tinh hoàn mang 23 nhiễm sắc thể, tinh trùng có cấu tạo gồm 3 phần: Phần đầu, thân và đuôi.

Tinh trùng cũng là 1 phần của tinh dịch hay nói cách khác, trong tinh dịch có chứa tinh trùng, nó cũng là yếu tố quyết định khả năng sinh sản của nam giới. Tinh trùng của nam giới được tinh hoàn sản xuất đều đặn mỗi ngày, mỗi giờ và được lưu giữ trong túi tinh, trộn lẫn cùng với một số chất dịch khác để tạo thành tinh dịch. Mọi bất thường về tinh trùng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản ở nam giới.

Lý do để kiểm tra sức khỏe tinh trùng

Sức khỏe tinh trùng ảnh hưởng rất lớn đến khả năng sinh sản của nam giới. Với những nam giới có chất lượng tinh trùng khỏe mạnh sẽ gia tăng khả năng thụ thai- khả năng làm cha. Và ngược lại với những nam giới có chất lượng tinh trùng yếu kém sẽ khiến quá trình thụ thai cho trứng gặp khó khăn thậm chí là không thể có con- vô sinh

Áp dụng cách kiểm tra nhận diện được tình trạng tinh trùng sẽ giúp nam giới biết được tình hình sức khỏe, chất lượng của tinh binh. Từ đó, có định hướng và kế hoạch sinh sản phù hợp. Nếu nam giới thuộc trường hợp khó thụ tinh do tinh trùng yếu cần thực hiện phác đồ điều trị từ bác sĩ chuyên khoa nhằm tăng cường số lượng, chất lượng tinh trùng.

Những ai cần kiểm tra sức khỏe tinh trùng?

Theo các chuyên gia, bất cứ nam giới nào trong độ tuổi sinh sản đều có thể thực hiện bước kiểm tra này. Đặc biệt, những nam giới vẫn sinh hoạt chăn gối vợ chồng điều độ, không áp dụng biện pháp tránh thai nào mà chưa có con thì nên đi kiểm tra càng sớm càng tốt.

Có 2 cách để các đấng mày râu có thể nhận biết độ mạnh, yếu của tinh trùng đó là nhìn bằng mắt thường và đến cơ sở chuyên khoa để thăm khám. Nam giới có thể chủ động tìm hiểu để có hướng xử lý kịp thời.

Nhận diện sức khỏe tinh trùng bằng mắt thường

Bằng mắt thường ta có thể nhận diện được sức khỏe tinh trùng theo các đặc điểm dưới đây:

Nhận diện tinh trùng qua màu sắc tinh dịch

Màu sắc tinh dịch rất dễ nhận biết bằng mắt thường và cũng phản ánh khá nhiều về sức khỏe tinh binh. Cụ thể như sau:

• Tinh dịch có màu vàng hoặc trắng sữa: Đây là màu sắc tốt nhất của tinh dịch, màu sắc này cho thấy sức khỏe tinh trùng của nam giới đang rất khỏe mạnh và số lượng nhiều.
• Tinh dịch màu nâu, đỏ, cam hoặc hồng: Tinh trùng màu đỏ cho thấy có lẫn máu trong tinh dịch và khiến chất lượng tinh trùng giảm. Ngoài ra, đây còn là triệu chứng cảnh báo một số bệnh như bệnh lậu, giang mai, huyết áp, viêm tuyến tiền liệt…
• Tinh dịch màu xanh lá cây hoặc màu vàng: Với tinh dịch màu xanh lá cây có thể cảnh báo nam giới có thể mắc một trong các bệnh lý như: Viêm đường tiết niệu, viêm tuyến tiền liệt, bệnh lây qua đường tình dục. Những bệnh lý nguy hiểm này đều làm suy yếu và tiêu diệt tinh trùng.
• Tinh dịch có màu đen: Cảnh báo nguy cơ bị chấn thương ở tủy sống hoặc do máu cũ trộn lẫn với tinh dịch. Tất cả đều làm chất lượng tinh trùng bị ảnh hưởng.

Nhận diện tinh trùng dựa vào thể tích lượng tinh dịch

Nam giới có thể nhận diện sức khỏe tinh trùng thông qua số lượng tinh dịch phóng ra khi quan hệ. Cụ thể như sau:

• Thể tích tinh dịch trong 1 lần xuất ra dao động trong khoảng từ 2 – 5ml: Đây là số lượng lý tưởng, cho thấy nam giới khỏe mạnh và có chất lượng tinh trùng tốt.
• Tinh dịch phóng ra trong 1 lần xuất tinh lớn hơn 7ml: Số lượng này quá nhiều và nam giới có nguy cơ mắc bệnh viêm túi tinh là rất cao.
• Thể tích tinh dịch mỗi lần quan hệ phóng ra nhỏ hơn 2ml: Số lượng này quá ít, đồng nghĩa sẽ có rất ít tinh trùng. Vì thế, khả năng nam giới vô sinh là rất cao.

Nhận diện tinh trùng qua tính chất của tinh dịch

Đặc điểm tính chất của tinh dịch khỏe mạnh là khi mới xuất tinh, tinh dịch thường hơi sền sệt và có nhiều hạt nhỏ như hạt thạch rau câu. Khoảng 20-30 phút, tinh dịch sẽ hóa lỏng như nước. Nếu trường hợp tinh dịch không thể hóa lỏng hoặc sau 1 giờ đồng hồ mới hoá lỏng thì được phân ra trường hợp tinh trùng vón cục. Đây cũng là dấu hiệu cảnh báo chất lượng tinh trùng không tốt.

Nhận diện qua mùi của tinh dịch

Tinh dịch bình thường có tính kiềm nhẹ, độ PH dao động từ 7,2 đến 7,8. Tinh dịch chủ yếu được tạo thành từ nước, vì vậy mùi thường nhạt. Tùy theo từng người hoặc tỷ lệ thành phần cấu tạo mà tinh dịch có thể có mùi đường do có chứa fructose hoặc có thể hơi có mùi kim loại hoặc mặn vì thành phần magie và canxi.

Những trường hợp mùi của tinh dịch dưới đây cho thấy sức khỏe tinh trùng có vấn đề:

• Tinh dịch hôi, tanh hoặc rất nặng mùi: Vi khuẩn và các vi sinh vật có thể làm thay đổi mùi của tinh dịch. Tinh dịch có mùi hôi có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng hoặc bệnh lây qua đường tình dục.
• Mùi ngọt: Tinh dịch bình thường có thể có mùi hơi ngọt vì chứa thành phần fructose. Nhưng trong trường hợp có mùi ngọt đậm có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm bệnh tiểu đường.

Cách cải thiện chất lượng tinh trùng hiệu quả cho nam giới

Sức khỏe tinh trùng bị ảnh hưởng bởi rất nhiều yếu tố: Chế độ sinh hoạt, chế độ ăn uống, hormone, bệnh lý… Chính vì vậy, nam giới muốn sức khỏe tinh trùng của mình được chất lượng tốt nhất, nam giới cần tuân thủ 1 số nguyên tắc dưới đây:

• Bổ sung những thực phẩm có lợi cho sức khỏe như: Các loại hải sản, tôm cá, rau xanh, trái cây tươi  để gia tăng số lượng và chất lượng tinh trùng
• hạn chế dung nạp những loại thực phẩm chế biến sẵn, đồ đóng hộp nhiều chất bảo quản, thwujc phẩm nhiều dầu mỡ, cay nóng và nội tạng động vật
• Tránh xa khói thuốc và những chất kích thích bia rượu, thuốc lá…
• Nên có chế độ tập luyện thể dục thể thao hàng ngày để thúc đẩy sản xuất testosterone, nâng cao sức khỏe và duy trì cân nặng ổn định.
• Giữ vệ sinh thân thể, vùng kín luôn khô thoáng, sạch sẽ mỗi ngày.
• Có kế hoạch sắp xếp công việc, thời gian nghỉ ngơi hợp lý, tránh để bản thân bị căng thẳng, stress quá mức.
• Sử dụng nước mát để tắm, tránh dùng nước quá nóng.
• Không nên đặt laptop trên đùi mỗi khi làm việc vì sức nóng của laptop sẽ làm giảm chất lượng, số lượng và khả năng di chuyển của tinh trùng.

=> Các cách để cải thiện chất lượng tinh trùng

Trên đây là những thông tin về cách nhận diện sức khỏe tinh trùng cụ thể và chuẩn xác nhất tại nhà bằng mắt thường mà nam giới có thể áp dụng kiểm tra tinh trùng Hãy chăm sóc sức khỏe bản thân và “tinh binh’ thật tốt để tăng khả năng có con, giúp nam giới luôn tự tin, bản lĩnh trong mọi cuộc yêu.

GiadinhNet – Ngày 15/5, tại TP Quy Nhơn (tỉnh Bình Định), Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội đã tổ chức cuộc hội thảo với chủ đề “Đại biểu dân cử với các vấn đề liên quan đến chăm sóc SKSS/SKTD vị thành niên và thanh niên”.

Chị Duyên đang lựa chọn đồ chơi vịt nhựa cho con. Ảnh: P.T

Tràn lan đồ chơi nhiễm độc

Theo tìm hiểu của PV, rất nhiều gia đình có con nhỏ đều sắm cho con một đàn vịt nhựa để chơi khi tắm. Những chú vịt màu sắc bắt mắt được thả bơi trong chậu nước khiến các em nhỏ rất thích thú. Đáp ứng nhu cầu đó, nhiều cửa hàng đồ chơi trẻ em, cửa hàng lưu niệm cũng như tại các chợ: Hà Đông, Phùng Khoang (Hà Nội)… đều bày bán vịt nhựa. Sản phẩm này được đựng trong túi nilon hoặc túi cước không có nhãn mác, xuất xứ. Có loại gồm một gia đình vịt 4 con và túi có 10 con trở lên. Giá loại này rất rẻ, trung bình từ 5.000 – 10.000 đồng/con. Những con vịt này đều được làm từ nhựa, khi mở túi nilon có mùi hắc khó chịu. Đặc biệt, khi sờ tay vào con vật sẽ cảm giác như chúng được phủ lớp phấn.

Dù có thông tin về đồ chơi Trung Quốc có chứa chất độc hại nhưng với tâm lý ham của rẻ, chỉ cần cho trẻ chơi vài ngày là chán rồi bỏ đi cũng không tiếc nên nhiều bậc phụ huynh vẫn chọn mua đồ chơi Trung Quốc cho con.

Tại một cửa hàng đồ chơi ở đường Vũ Trọng Phụng (Hà Nội), chị Ngọc Duyên cho biết: “Tôi có nghe thông tin về những đồ chơi Trung Quốc nhiễm độc, gần đây là vịt nhựa. Nói vậy, trẻ con luôn thích đồ chơi mới, vài ngày chúng vứt đi thôi. Vả lại mình cũng không phân biệt được loại nào có độc, loại nào không?”. Khi PV hỏi chủ cửa hàng về nguồn gốc của sản phẩm thì nhận được câu trả lời hàng nhập ngoại, tuyệt đối an toàn ngay cả khi trẻ đưa đồ chơi lên miệng. Chủ cửa hàng còn cho hay, đồ chơi vịt nhựa rất được các mẹ thích mua về cho con chơi khi tắm(?!).

Không riêng gì đồ chơi vịt nhựa vừa được phát hiện có chứa phthalate, mà trước đó nhiều sản phẩm do Trung Quốc sản xuất như búp bê trẻ em, bóng bơm hơi, thú nhún và xe đồ chơi điều khiển bằng pin MH9996M cũng đã bị thu hồi do nhiễm chất phthalate. Những sản phẩm này vẫn được nhiều nơi bày bán.

Độc càng cao khi thả vào chậu nước tắm của trẻ

PGS.TS Trần Hồng Côn (Khoa Hóa, ĐH Khoa học tự nhiên, ĐH Quốc gia Hà Nội) cho hay, phthalate là nhóm các hóa chất thông dụng được thêm vào trong quá trình sản xuất nhựa để làm dẻo nhựa. Thường trong nhựa quy định 0,1- 0,2% nhưng khi sản xuất vì muốn nhựa dẻo hơn họ có thể trộn phthalate với hàm lượng cao hơn. Chất này rất dễ thôi ra. Khi bị thôi ra có thể ảnh hưởng đến sức khỏe.

Ở nước ta chưa có số liệu về các giá trị gây độc hay lượng tối đa cho phép sử dụng phthalate trong nhựa. Hiện mới chỉ có một số nước như: Canada, Mỹ, EU có tiêu chuẩn cụ thể, quy định đặc biệt đối với đồ chơi trẻ em mà trẻ có thể ngậm, mút cho vào miệng với ngưỡng an toàn của phthalate trong sản phẩm đồ chơi trẻ em là không quá 1.000mg/kg, còn cao hơn nữa thì có thể ảnh hưởng đến sức khỏe.

PGS.TS Nguyễn Hữu Đức – Khoa Dược (ĐH Y dược TP HCM) cho rằng, không phải bây giờ người ta mới quan tâm đến phthalate độc hại. Các dẫn chất phthalate vốn dùng làm chất hóa dẻo cho các bao bì nhựa như chai, can, túi, đầu núm vú, đặc biệt trong đồ chơi cho trẻ bằng chất dẻo, nhựa. Khi sử dụng, các dẫn chất phthalate bị thôi ra và theo đường tiêu hóa vào trong cơ thể con người. Trẻ nguy cơ nhiễm chất này cao hơn do ngậm, liếm, mút.

Lượng phthalate tích tụ lớn còn có thể gây ung thư, hủy hoại thận, phá hủy hệ thống hormone của cơ thể. Đối với trẻ, khi tiếp xúc hỗn hợp hóa chất này nguy cơ dị ứng cao, ảnh hưởng đến hệ sinh dục ở trẻ. Phthalate còn làm xáo trộn nội tiết hay phá vỡ nội tiết. Đã có nhiều nghiên cứu chỉ ra, bé gái bị nhiễm phthalate sẽ dậy thì sớm trước tuổi. Gần nhất, nhóm nghiên cứu của các nhà khoa học ở Đài Loan thực hiện tại Khoa Y (ĐH Quốc gia Chen Kung) nghiên cứu trên 30 bé gái dậy thì sớm so với 33 bé gái bình thường. Kết quả nước tiểu bé gái dậy thì sớm chứa lượng monomethyl phthalate cao hơn nhiều so với bé gái bình thường và cho rằng đây là một nguyên nhân gây dậy thì sớm cho các bé gái.

Giải thích rõ hơn điều này, theo PGS.TS Nguyễn Hữu Đức, những chất bên ngoài môi trường đưa vào cơ thể con người hoạt động như estrogen được gọi là xenoestrogen. Cơ thể bé gái chưa dậy thì nhưng khi tiếp xúc xenoestrogen sẽ kích hoạt vùng dưới đồi và tuyến yên ở não tiết ra các hormone hướng dục khiến buồng trứng làm việc và làm xuất hiện sớm những hiện tượng đặc trưng của giới tính nữ như phát triển vú, sưng vú mọc lông nách, thậm chí xuất hiện kinh nguyệt… và các bệnh về vú cho các em sau này

Các chuyên gia khuyến cáo, phthalate ở nhiệt độ cao rất dễ thôi ra. Khi ở nhiệt độ cao, các sản phẩm nhựa cao su cũng dễ thôi ra các hóa chất độc hại như các chất tạo màu công nghiệp, các chất hóa học giúp tăng độ dẻo, độ bền… Để tránh nguy hại sức khỏe, mọi người không nên thả đồ chơi trong chậu nước tắm ấm cho con chơi, đặc biệt là thả những đồ chơi bằng nhựa và cao su không rõ nguồn gốc xuất xứ. Cha mẹ cần chú ý không cho trẻ ngậm, mút, liếm đồ chơi. Ngoài việc gây những căn bệnh nguy hiểm, tác hại trước mắt có thể là nguy cơ sặc khi trẻ nuốt phải dị vật hay nhiễm khuẩn do điều kiện vệ sinh đồ chơi không đảm bảo. Cần chọn và vệ sinh đồ chơi của con thật sạch sẽ. Rửa tay thường xuyên cho bé bằng nước sạch để tránh nhiễm khuẩn.

Hà My

Sinh hoạt ngoại khóa về SKSS giúp các em gái biết bảo vệ mình. Ảnh: PV
Những câu hỏi đáng “giật mình”

Trong một buổi tham gia tư vấn ngoại khóa về sức khỏe sinh sản (SKSS) vị thành niên trong trường học tại Trường THPT Phạm Tiến Ðông, huyện Chương Mỹ, Hà Nội, chúng tôi rất ngạc nhiên về những câu hỏi và sự quan tâm của các em về vấn đề này.

Em Mạnh Trung, học sinh lớp 11 cho biết: “Em thấy các phương tiện thông tin hay nói về chuyện có nhiều bạn đang là học sinh mà có quan hệ yêu đương dẫn đến nạo hút thai. Trên thực tế, qua bạn bè em biết là có chuyện đó. Nhiều lúc em rất bối rối và hoang mang trước những cảm xúc mới lạ nhưng không biết tìm câu trả lời ở đâu. Chúng em không đủ can đảm để hỏi bố mẹ và thầy cô một cách thẳng thắn, mà tự tìm hiểu về giới tính qua sách báo, Internet”.

Em Tuyết Vân, học sinh lớp 10 thì băn khoăn “cứ không thấy kinh nghĩa là có thai?” mà không biết rằng phải có quan hệ tình dục thì mới xảy ra chuyện này… Hoặc nhiều em có những câu hỏi khá ngây ngô như “có phải mỗi lần quan hệ xong, uống thuốc tránh thai khẩn cấp là yên tâm?”, “quan hệ tình dục “an toàn” là quan hệ với… người mình yêu?”…

Những câu hỏi trên của các em học sinh khiến các thầy cô và những người tham gia tư vấn về SKSS cho các em giật mình. Nó cho thấy một thực tế là nhu cầu được cung cấp thông tin và những hiểu biết về vấn đề giới tính, tình yêu, tình dục của các em là khá lớn. Một cô giáo dạy lớp 6 tại một trường ở Hà Nội đã “choáng váng” khi bắt được nội dung thư tay của học trò gửi cho một bạn trai cùng lớp: “Chồng” à! Tí nữa em ra nhà vệ sinh trước rùi 5 phút sau “chồng” ra nhé, chúng mình sẽ làm như trong phim hôm nọ em xem…”. Chuyện nhiều em học sinh phổ thông gọi nhau là “chồng”, “vợ” rồi đánh ghen, dằn mặt nhau vì chuyện yêu đương là một thực tế đáng suy nghĩ.

Các nghiên cứu chỉ ra rằng, 82,1% cha mẹ chưa bao giờ trao đổi với con về tình dục. Thêm vào đó là nền giáo dục Việt Nam còn thiếu thông tin kiến thức về SKSS, phần lớn các em tự tìm hiểu qua nhiều con đường khác nhau. Sự nhìn nhận một cách tiêu cực về nạo phá thai đã gây nên tình trạng nhiều em lo sợ, xấu hổ, tiến hành nạo phá thai ở nơi bí mật và bất hợp pháp. Tại các phòng khám tư nhân, mọi thủ tục đều được thực hiện khá đơn giản, thậm chí không cần kê khai chứng minh thư hay giấy tờ cá nhân. Khi có thai nhiều em không hay biết hoặc biết thì cố tình giấu bố mẹ, tự tìm đến các cơ sở y tế tư nhân phá thai chui và đã phải gánh chịu hậu quả khôn lường như: Thủng tử cung, nhiễm trùng, sót thai… Hệ lụy của vấn đề này đã khiến nhiều em bị vô sinh khi trưởng thành, thậm chí phải trả giá đắt bằng mạng sống của chính mình.

Lồng ghép hài hòa vào đặc thù các môn học

Đứng trước vấn đề giáo dục giới tính, các bậc cha mẹ có nhiều thái độ: Tán thành, phản đối hoặc ngập ngừng. Trên thực tế, lối sống của trẻ vị thành niên (VTN) không giống như những thế hệ trước. Có nhiều em tỏ ra quá “sành sỏi” về chuyện này, nhiều em thì hoang mang không dám hỏi, thiếu sự hiểu biết về SKSS vì: “Mẹ em bảo quan hệ tình dục là rất xấu, đứa con gái nào tò mò, tìm hiểu về chuyện này là người không đứng đắn, đáng lên án, đáng xấu hổ”… Vô hình trung, nhiều phụ huynh đã tước đi quyền được tiếp cận và hiểu đúng đắn về giới tính, SKSS của con em mình, khiến chúng lúng túng và phạm sai lầm khi lỡ “ăn trái cấm”.

PGS.TS Lê Hoài Chương, Phó Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Trung ương nhận định: Trong thế giới bùng nổ thông tin, tuổi dậy thì của các em ngày càng sớm từ 10-11 tuổi. Điều kiện để tiếp xúc với phim ảnh tình dục lại quá dễ dãi, cha mẹ ít có thời gian quan tâm đến con cái… dẫn đến các em mang bầu khi còn quá trẻ. Tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương, 6 tháng đầu năm nay đã có gần 5.000 ca đến phá thai, trong đó các bạn trẻ VTN, thanh niên (từ 15 – 19 tuổi) chiếm tỷ lệ không nhỏ. Hàng năm, Bệnh viện Từ Dũ có khoảng 26.655 trường hợp phá thai, trong đó VTN chiếm 6,05%. Tỷ lệ này không biến động nhiều trong những năm qua, nhưng còn cao so với các nước trên thế giới. BS Chương cũng cho rằng, việc giáo dục giới tính cần phải được đưa vào nội dung bắt buộc trong chương trình giáo dục phổ thông.

Những người làm công tác giáo dục và những người làm công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ) cũng đã kiến nghị đưa nội dung giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản, kỹ năng sống cho học sinh, sinh viên vào chương trình giảng dạy, nội dung phù hợp với cấp học và bậc học. Bà Nguyễn Thị Hiền, Vụ trưởng Vụ Truyền thông – Giáo dục (Tổng cục DS-KHHGĐ) cho biết: Việc giáo dục về dân số, SKSS/KHHGĐ đã được đưa vào chương trình giáo dục trong nhà trường qua các bài giảng riêng hoặc lồng ghép ở một số môn học. Theo đó, những chương trình ngoại khóa về dân số, SKSS vị thành niên trong giai đoạn 2008 – 2013 đã có những kết quả nhất định.

Bắt đầu từ năm 2014, Tổng cục DS-KHHGĐ đã phối hợp với ngành giáo dục xây dựng mô hình giáo dục ngoại khóa về giáo dục dân số và SKSS vị thành niên trong trường THPT phù hợp với đặc điểm lứa tuổi và từng vùng, miền. Tuy nhiên, bà Hiền cũng cho biết thêm thời lượng dành cho các bài học này còn rất khiêm tốn. Hầu hết giáo viên dạy các tiết học này là kiêm nhiệm nên kiến thức và kinh nghiệm thực tế còn hạn hẹp, do đó kết quả chưa cao. Điều đó đòi hỏi tiếp tục sự phối hợp chặt chẽ giữa ngành Dân số với ngành Giáo dục và vai trò của Đoàn Thanh niên từ Trung ương tới các địa phương; sự hưởng ứng và tham gia tích cực của các bậc phụ huynh và của các em VTN, thanh niên.

Những kết quả ban đầu của mô hình ngoại khóa
Hoạt động ngoại khóa về dân số, SKSS trong nhà trường phổ thông đang được triển khai theo hai con đường là ngoại khóa môn học, lồng ghép hài hòa theo đặc thù của các môn Sinh học, Văn, Địa lý… và ngoại khóa theo chủ đề như “Tình bạn – tình yêu”, “Các bệnh lây truyền qua đường tình dục” giúp các em học sinh tiếp thu các thông tin bổ ích, thiết thực một cách hào hứng…
Hiện nay, 100% các tỉnh, thành phố đều triển khai mô hình, với mỗi tỉnh lựa chọn 15 trường THPT để triển khai. Từng trường đảm bảo mục tiêu 100% học sinh ở các trường THPT được cung cấp đầy đủ kiến thức cơ bản về chăm sóc SKSS thông qua nhiều hoạt động hấp dẫn, phong phú do nhà trường tổ chức như: Nói chuyện ngoại khóa, tổ chức các câu lạc bộ, tổ tư vấn, thi hái hoa dân chủ… để nâng cao kỹ năng chăm sóc SKSS cho học sinh.

Hà Anh

12, 13 tuổi, con vẫn là “con nít”?!

Theo tôi, điều khiến cho các bậc phụ huynh lúng túng là bởi họ đặt vào hoàn cảnh của mình rằng, ngày xưa nếu mình có quan hệ tình dục sớm thì cũng chỉ 17 – 18 tuổi, ai mà sớm hơn nữa thì cũng chỉ đến 16 tuổi là cùng. Ấy vậy mà bây giờ trẻ mới lên 12, 13 tuổi đã biết chủ động làm “chuyện ấy”. Lo là lo ở lứa tuổi. Vì trong mắt các ông bố bà mẹ, con lên 12, 13, dù có cao lớn cỡ nào thì vẫn là những đứa trẻ không hơn không kém. Sai lầm ở chính chỗ này.

Dù mới 12, 13 tuổi nhưng theo con số thống kê của ngành y tế thì đây là lứa tuổi nằm trong độ tuổi trẻ dậy thì trung bình của trẻ em Việt Nam. Mặc dù độ dịch chuyển cơ thể ở mỗi đứa trẻ có khác nhau, có trẻ bắt đầu dậy thì từ 12 – 13 tuổi, cũng có trẻ 16 – 17 tuổi nhưng ngày nay, có trẻ mới lên 9 tuổi đã “dậy thì” rồi. Trẻ sống ở vùng nông thôn, miền núi, lên 12, 13 cơ thể chưa phát triển đầy đủ nhưng ở thành phố, do ăn uống và dinh dưỡng tốt nên đa số các em đã “dậy thì”, cơ thể cao lớn 1,6 – 1,7 m như một người trưởng thành.

“Dậy thì” là bước chuyển từ một đứa trẻ sang “người lớn”. Lúc này cơ thể cơ bản đã đáp ứng được nhu cầu tình dục, đó là một sự thật hiển nhiên nhưng dường như người lớn nói chung hiện nay không muốn thừa nhận điều đó ở trẻ. Ai cũng tìm cách né tránh để không phải đối diện với sự thật trẻ sẵn sàng có quan hệ tình dục vào bất cứ lúc nào.

Không thừa nhận cảm xúc tình yêu đầu đời của trẻ: Bắt đầu của mọi sai lầm

Tôi nói người lớn không muốn thừa nhận là vì, trước khi xảy ra vấn đề tình dục ở trẻ thì các em đã trải nghiệm cảm xúc yêu đương tuổi dậy thì. Nhưng thứ cảm xúc tình yêu tuổi học trò này, thứ cảm xúc trong sáng này của các em có được người lớn thừa nhận không? Tôi dám khẳng định chắc chắn rằng đa số người lớn chúng ta không muốn thừa nhận cảm xúc tình yêu này ở trẻ. Người lớn ở đây chính là các bậc cha mẹ, hàng xóm, thầy cô, đồng nghiệp…

Tôi xin lấy ví dụ: khi con bạn (12 tuổi) nói với bạn của nó rằng, nó yêu bạn A, hoặc bạn B nào đó; hoặc tiến bộ hơn là cháu nói với bạn rằng “con thích bạn B”, “con yêu anh C”…thì ý muốn đầu tiên xuất hiện trong đầu bạn sẽ là “phải tìm cách dẹp tình cảm này của nó”. Để dẹp tình cảm này ở trẻ, các bậc bố mẹ thường nói những câu như “đó là cảm xúc thoáng qua, hời hợt và sẽ qua rất nhanh”, “con không nên gặp bạn ấy”, “mẹ sẽ cho con tham gia câu lạc bộ múa, CLB thể thao…”, “con mà chú tâm học tập thì tình cảm đó sẽ biến mất”…

Thực chất cách nói này là một cách nói né tránh, không nói ra được điều trẻ cần tư vấn và giúp đỡ. Bởi lúc này trẻ đang trẻ đang đối diện với cảm xúc tình yêu mạnh mẽ. Trẻ sẽ nghĩ “rõ ràng mình đang có cảm xúc thực”, nó hết sức mạnh mẽ, choán hết cả tâm trí của mình, ấy thế mà bố mẹ, thầy cô lại nói là hời hợt, thoáng qua…thì họ nói không đúng rồi. Không đúng thì thôi, lần sau mình sẽ không hỏi nữa”…

Điều trẻ cần ở bố mẹ là giúp cho con đối diện với tình cảm đó, nhận diện được đối tượng mà trẻ đang hướng cảm xúc vào, khích lệ và đồng cảm với cảm xúc của con và đồng hành cùng con…thì không ai làm. Vì không người lớn nào nói cho trẻ điều mà trẻ muốn nghe nên chúng thường “đóng cửa” với người lớn. Chúng không tâm sự, không hỏi han, không chia sẻ “nỗi niềm” của mình với người lớn nữa mà tìm đến bạn bè đồng trang lứa, với anh chị lớn tuổi hơn hoặc tìm đến các đường dây tư vấn…

Tuổi dậy thì là tuổi mà trẻ thường có cảm xúc tình tình yêu đầu đời với người khác giới. Các em cảm thấy say mê thực sự một “chàng hoàng tử” hoặc “cô công chúa” thật ở ngoài đời, chứ không phải là các nhân vật trong chuyện cổ tích nữa. Khi trẻ có tình cảm, cảm xúc tình yêu đó, nếu lại có sự động chạm của cơ thể thì lập tức sẽ kích thích chuyện tình dục. Nếu không biết kiềm chế thì chuyện quan hệ tình dục tất yếu sẽ xảy ra. Việc kiềm chế bản năng tình dục trong những ngữ cảnh như vậy, ngay cả người lớn còn khó, huống hồ với một đứa trẻ.

Vì ngay từ khi trẻ có cảm xúc tình yêu đầu đời, người lớn đã không chịu thừa nhận nên đến khi trẻ có quan hệ tình dục thì bố mẹ dường như không hề hay biết gì. Các em thường làm chuyện đó một cách bí mật, lén lút. Các em có thể nói dối bố mẹ đi học thêm, đi sinh nhật, đi dã ngoại…để thoát khỏi vòng kiểm soát của bố mẹ để đến với “bạn tình” của mình. Nếu người lớn chúng ta chịu khó để ý một chút, hãy thử theo dõi các nhà nghỉ, các công viên vắng vẻ…thì sẽ thấy ngay thực tế này. Nhà tôi ở phố Cầu Giấy, bản thân tôi đã nhiều lần nhìn thấy trẻ mặc đồng phục học sinh THCS trường NTT dắt nhau vào nhà nghỉ.

Việc người lớn không thừa nhận cảm xúc tình yêu của tuổi dậy thì, không giúp con đối diện với cảm xúc đó, không có sự định hướng, hướng dẫn cho trẻ đã dẫn đến hậu quả trẻ bước sang giai đoạn kế tiếp, giai đoạn quan hệ tình dục một cách nhanh chóng. Lúc này trẻ “âm thầm” quan hệ tình dục, việc sẽ vỡ lở khi bố mẹ nhìn thấy chiếc bụng bầu của con. Có những đứa trẻ được “người yêu” đưa đi giải quyết cái thai tại bệnh viện phụ sản khi hết giờ hành chính, hoặc tại các trung tâm kế hoạch hóa gia đình. Đã từng có bác sĩ thốt lên rằng, có những trẻ 14 – 15 tuổi đã phải đến bệnh viện giải quyết hậu quả 4 – 5 lần rồi mà bố mẹ vẫn không hề hay biết gì!?

Cảm xúc tình yêu trong sáng của trẻ ở lứa tuổi này mà người lớn không chịu thừa nhận, không dám đối diện và không tìm cách chỉ dạy và hướng dẫn cho con thì chuyện quan hệ tình dục của trẻ càng là thứ trở nên “cấm kỵ”.

Tôi mới chỉ có một đứa con, cháu mới lên 2 nên tôi chưa trải qua giai đoạn nuôi dạy con tuổi dậy thì. Tuy nhiên, sau này, khi con tôi “dậy thì”, khi biết cháu mơ màng tới một chàng hoàng tử nào đó, tôi sẽ nói cho con tôi biết. Tôi sẽ nói cho cháu biết rằng, tình yêu rất đẹp. Tôi cũng sẽ nói cho cháu rằng, tình yêu chỉ đẹp khi cháu biết tự trọng và hoàng tử của cháu “tôn trọng” cháu. Rằng cháu hãy bảo vệ tình yêu bằng cách “giữ khoảng cách”, rằng tình dục là thứ rất tự nhiên của con người. Nhưng tình dục sớm sẽ mang lại những rắc rối, khổ đau…Tôi cũng sẽ với cháu rằng, những biện pháp an toàn tình dục, thậm chí tôi sẽ mua cho con một hộp bao cao su và nói với cháu rằng, nó là thứ bảo vệ con trong trường hợp “bất khả kháng”…

Bởi, giúp con biết tình dục an toàn còn hơn là để chúng tự mày mò trong rừng hoang đầy cạm bẫy.

Vũ Thanh Bình (Cầu giấy, Hà Nội)

Nghe cách con hỏi, tôi biết bản năng đã tự mách bảo cho nàng rằng câu hỏi này có thể nằm trong vùng cấm. Thế nên tôi thản nhiên vạch áo lên, vẽ hình vòi trứng và buồng trứng trên bụng. Tôi dẫn con vào tận trong tủ, lôi các loại có cánh, dày mỏng, dài ngắn đêm ngày của mẹ ra, chỉ dẫn kỹ lưỡng.

Thế là con hỏi làm sao có em bé. Hít một hơi thật sâu, tôi thản nhiên nói về dương vật và âm đạo và tinh trùng và trứng!!! Gọi tên các bộ phận đó bằng từ khoa học hết. Thản nhiên, không ngập ngừng giấu diếm, như đang nói việc nấu bò kho thì cần loại thịt nào. Tôi nghĩ, tông giọng và tinh thần của mình sẽ quyết định sau này con có dám hỏi tiếp nữa không.

Rất may, hiện nay có nhiều sách báo và tài liệu trên mạng viết về những đề tài này khá cụ thể, khoa học, và dễ thương. Trong nhà tôi đã trữ sẵn một số cuốn như vậy, tôi vào lấy cho con đọc. Thấy nàng vui vẻ thở ra nhè nhẹ, tôi biết mình đã phá đựơc vài nhát trong bức tường giới tính mê hoặc trước mắt con rồi!

Một cô bạn tôi đã từng kể lần đầu tiên đi bơi ở Thụy Điển, ngỡ ngàng vì không tìm thấy cánh cửa hay vách ngăn các phòng tắm với nhau. Trong phòng thay đồ dành cho nữ, các bác, các chị, các em cứ đứng xếp hàng dài dưới các vòi sen tắm gội. Không lẽ một đất nước nằm trong top những quốc gia giàu nhất và có hệ thống phúc lợi cao nhất thế giới như Thụy Điển lại không đủ tiền xây cánh cửa ngăn các phòng tắm? Đơn giản vì họ cho rằng thân thể con người ai cũng như ai, cũng đều những bộ phận như thế và ai cũng hiểu biết đủ để không còn tò mò.

Cơ thể con người ai cũng như ai, cũng đều những bộ phận như thế và ai cũng hiểu biết đủ để không còn tò mò. (Ảnh minh họa)

Ở Phần Lan, trong phòng tắm hơi bằng gỗ truyền thống cũng là tắm khỏa thân… Tiền tổ chức các lớp giáo dục giới tính nhiều khi được trường thay bằng lớp tắm hơi miễn phí hay tắm nắng bắt buộc trên bãi biển trong điều kiện thời tiết cho phép. Các phòng tắm onsen của Nhật cũng phải khỏa thân tập thể tương tự.

Rất là nhân văn, khi họ quan niệm rằng, trên thế giới này, mỗi người đều khác nhau, nên chuyện kích cỡ to nhỏ thế nào cũng không phải là điều mình nên lấy ra bàn luận cho sướng miệng, hay mang về nhà dằn vặt, đau khổ.

Nhiều người hơi choáng khi nhà tôi xây cái phòng tắm bằng kính rất “mở”. Có sao đâu, ba mẹ con tôi thường xuyên tắm cùng nhau mà. Con sẽ biết khi lớn lên cơ thể mình sẽ phát triển thế nào. Ông bà nói “nữ thập tam, nam thập lục”, bây giờ tuổi dậy thì còn tới sớm hơn, cứ trừ đi khoảng 3 tuổi là tạm vừa. Kinh nghiệm suốt mấy năm trực đường dây nóng ở một tờ báo tuổi teen cho tôi nghe nhiều chuyện động trời. Học sinh cuối cấp 2 hiện nay đã rất nhiều bạn yêu và quan hệ tình dục với nhau. Nhiều bạn lớp 7, 8, 9 hỏi về việc cho ra tinh trùng ngoài có an toàn không, rồi thuốc phá thai loại nào uống thế nào, mua ở đâu, có em lớp 8 còn đọc thông tin trong giấy siêu âm thai cho tôi nghe, nhờ tôi giải thích các thuật ngữ… Tất nhiên những việc này các em đều giấu kín ba mẹ. Ở nhà, hay ở trường, ba mẹ và thầy cô giáo chỉ nắm được những vỏ bọc tròn trịa ngoan hiền của các em, vì họ chỉ muốn tin vào những vỏ bọc ngoan hiền đó. Chỉ những người xa lạ và cởi mở như chúng tôi mới được nghe những chuyện rụng rời này.

Tắm cùng nhau để con sẽ biết khi lớn lên cơ thể mình sẽ phát triển thế nào. (Ảnh minh họa)

Hươu chạy lạc đường không thể chỉ trách nhà trường hay xã hội, mà gia đình phải chịu trách nhiệm chính. Đừng quá trông đợi vào nhà trường, vì chính các cô giáo còn ngại ngùng, ngượng ngập khi dạy tiết Giải phẫu học. Mình phải chọn cách nói thẳng thắn và đơn giản, phải để con hiểu rằng, với mẹ, con luôn được hồ hởi đặt mọi loại câu hỏi. Cứ hỏi, cửa sẽ mở!

Sau hôm đó, con tôi còn tiếp tục hỏi mẹ: “Mẹ đã hôn ai chưa?”, “Có chứ, mẹ hôn ba đó”. “Ngoài ba ra mẹ hôn ai nữa chưa?”, “Có, hồi xưa mẹ có yêu mấy người nữa, mẹ cũng hôn họ”. “Ối, hôn thì sao hả mẹ, có sợ lắm không?”, “Có, cũng hơi sợ, nhưng mà cũng rất thích, vì biết người đó đang yêu thương mình”. “Có em bé có đau không?”, “Không đau nhưng nuôi con thì vất vả lắm”. “Con không thích có con đâu mẹ”, “Mẹ thì khác, đẻ được con và em con mẹ mừng lắm. Nhưng việc đó tùy con”… Mẹ và con cứ thủ thỉ như thế. Con còn bé, chưa có nhiều kinh nghiệm cuộc sống, chính cách nhìn nhận vấn đề của cha mẹ sẽ từ từ làm con định giá được các giá trị, hiểu việc gì là lớn, việc gì là nhỏ, cái gì nên đặt ở đâu.

Dạy con về tình yêu và giới tính là biết sẽ phức tạp. Không phải như trong truyện cổ tích, không phải chỉ cần hôn một cái là con ếch là sẽ hóa thành chàng hoàng tử khôi ngô, giỏi giang và sống hạnh phúc bên nhau suốt cuộc đời. Có những cô gái phải hôn nhiều con ếch mới tìm ra được hoàng tử. Có những cô gái rõ ràng đã hôn hoàng tử, nhưng rồi một thời gian sau mới tá hỏa nhìn ra là ếch. Việc yêu rồi hôn, rồi thất tình, và hậu thất tình, tôi nghĩ là còn quan trọng hơn những kiến thức về giải phương trình bậc 2 bậc 3, với sin với cos…

Nó sẽ ảnh hưởng trực tiếp, ngay và luôn, và mãi mãi, tới cuộc đời của con. Con hạnh phúc hay bất hạnh, đứng lên hay gục ngã? Tôi nghĩ thà là thi trượt môn toán, hay bị điểm kém môn văn, chắc là cũng không làm con đau khổ bằng yêu nhầm, cưới nhầm, hay không biết tự bảo vệ mình. Những điều này, ba mẹ phải tự tìm cách học, và tìm cách truyền đạt cho con, từ từ, từng bước một.

Chỉ với một nguyên tắc, cứ hỏi, cửa sẽ mở!

Theo MASK

Việc mang thai quá sớm sẽ khiến bà mẹ và trẻ sơ sinh luôn đối mặt với rất nhiều tai biến có thể xảy ra. Tranh minh họa

Sản phụ nhập viện sốt cao

Bà Nguyễn Thị Liên, Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Quảng Nam cho biết, sau khi nhận được báo cáo của Trung tâm Y tế Phước Sơn, Sở Y tế cử đoàn cán bộ gồm lãnh đạo Phòng Nghiệp vụ y, Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản tỉnh và bác sĩ chuyên khoa sản Bệnh viện Đa khoa tỉnh, bác sĩ chuyên khoa nhi sơ sinh Bệnh viện Nhi tỉnh đến Trung tâm Y tế huyện Phước Sơn kiểm tra hồ sơ, quá trình tiếp nhận, thu dung điều trị bệnh nhân đối với những trường hợp này.

Theo đó, trường hợp thứ nhất là sản phụ Hồ Thị Tiểu Điệp (17 tuổi, trú tại thôn 3, xã Phước Năng, Phước Sơn) nhập viện lúc 22h ngày 4/9 trong tình trạng sốt 400C, chuyển dạ thai con so 7 tháng. Đến 14h45 ngày 5/9, sản phụ sinh bé trai nặng 1,6kg, trẻ không khóc, không thở, không có phản xạ tay chân, da trắng bệch, bụng căng cứng, chắc, nhịp tim nhanh, yếu. Lúc sinh phát hiện bánh nhau phù nề, lượng nước ối nhiều, các y bác sĩ phiên trực đã tiến hành thổi ngạt tích cực nhưng không kết quả và trẻ tử vong lúc 15h45 cùng ngày. Trường hợp này được Sở Y tế Quảng Nam nhận định là do mẹ sinh non, nhiễm trùng ối, đa ối… biến chứng dẫn đến bị trụy hô hấp tuần hoàn không hồi phục dẫn đến tử vong.

Trường hợp thứ hai là chị Hồ Thị Phơ (17 tuổi, trú tại thôn Trà Văn A, xã Phước Kim, Phước Sơn), nhập viện lúc 10h20 ngày 4/9 trong tình trạng tăng huyết áp, chuyển dạ con so đủ tháng. Quá trình chuyển dạ ghi nhận sản phụ sốt 390C, tiền sản giật và tim thai suy. Đến 18h45′ cùng ngày sinh bé trai bị ngạt nặng, mẹ bánh nhau thiếu, mủn nát và có mùi hôi. Trẻ được hồi sức tích cực nhưng không kết quả và tử vong lúc 20h cùng ngày. Chị Phơ được chuyển viện về Bệnh viện Đa khoa Quảng Nam lúc 20h30 trong tình trạng sốt cao, huyết áp tụt… Tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh, người mẹ được điều trị tích cực và đã ổn định. Theo nhận định của Sở Y tế, nguyên nhân do ngạt nặng sau sinh kèm nhiễm trùng sơ sinh và dẫn đến biến chứng trụy hô hấp, tuần hoàn không hồi phục dẫn đến tử vong.

Trường hợp thứ ba là chị Hồ Thị Íp (17 tuổi, trú tại thôn 1A, xã Phước Thành, Phước Sơn) vào viện lúc 22h ngày 4/9 với thai lần hai (con rạ) đủ tháng. Lúc 23h45 sản phụ sinh thường 1 bé gái nặng 2,8kg. Lúc sinh ghi nhận nước ối xanh, bẩn, lượng ít. Ngay sau sinh trẻ khóc to, bú được, mẹ và con được chuyển về phòng hậu sản để theo dõi nhưng đến 6h sáng hôm sau (5/9) thì trẻ ngưng tim, ngưng thở và tím tái. Phiên trực đã hồi sức tích cực giúp trẻ hồng trở lại nhưng vẫn thở yếu và bú kém; khi xử trí cấp cứu có phát hiện sữa trào ra từ mũi, miệng của trẻ. Trung tâm Y tế huyện Phước Sơn đã tổ chức hội chẩn và kết luận: Theo dõi viêm phổi nghi do sặc sữa, chỉ định cho chuyển viện. Trong lúc làm thủ tục chuyển viện thì trẻ đột ngột khó thở trở lại, tím tái và ngừng thở, sau đó tử vong lúc 8h30 ngày 5/9. Trường hợp này, Sở Y tế Quảng Nam kết luận trẻ bị nhiễm trùng sơ sinh do nhiễm trùng ối. Trẻ bị sặc sữa, suy hô hấp, tuần hoàn không hồi phục dẫn tới tử vong.

Kíp trực đã làm đúng quy trình

Ông Nguyễn Văn Hai, Giám đốc Sở Y tế tỉnh Quảng Nam cho biết, đoàn kiểm tra bao gồm lãnh đạo Phòng Nghiệp vụ y, Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản tỉnh và bác sĩ chuyên khoa sản tại Bệnh viện Đa khoa và bác sĩ chuyên khoa nhi sơ sinh tại Bệnh viện Nhi tỉnh. “Trong vụ việc này, Trung tâm Y tế huyện Phước Sơn đã làm đúng quy trình và không có gì sai”, ông Hai nói.

Theo báo cáo gửi Bộ Y tế ngày 12/9, Sở Y tế tỉnh Quảng Nam đánh giá: Về quy trình tiếp đón, tổ chức điều trị cho sản phụ, các sản phụ đến Trung tâm Y tế huyện Phước Sơn đều được tiếp đón tại bộ phận phòng khám và chuyển vào Khoa Sản kịp thời. Sau đó tại Khoa Sản, họ được tổ chức thăm khám, theo dõi và chăm sóc trước, trong và sau sinh đảm bảo theo đúng hướng dẫn quốc gia về dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản hiện hành.

Cũng theo kết luận, thái độ phục vụ và thực hiện quy chế giao tiếp ứng xử của cán bộ, viên chức Khoa Sản đều thực hiện tốt. Hiện tại, các bệnh nhân và người nhà bệnh nhân đều phản ảnh những ghi nhận về sự tận tình, tích cực của cán bộ kíp trực trong chăm sóc, xử trí cấp cứu cho sản phụ và trẻ sơ sinh. Sở cho biết, không có ý kiến thắc mắc từ phía người nhà của các trường hợp có trẻ sơ sinh tử vong.

Về trang thiết bị và thuốc cấp cứu, Trung tâm Y tế huyện Phước Sơn đã trang bị tại Khoa Sản theo đúng quy định. Về thực hiện các quy chế chuyên môn trong bệnh viện, Trung tâm Y tế huyện Phước Sơn cũng đã tổ chức thực hiện nghiêm túc các quy chế thường trực cấp cứu, hội chẩn, kiểm thảo tử vong.

Đánh giá về 3 trường hợp này, PGS.TS Lưu Thị Hồng cho rằng, có một vấn đề cần quan tâm ở đây là cả 3 trường hợp sản phụ đều sinh con ở tuổi 17, lứa tuổi vị thành niên. Nghĩa là các em đã quan hệ tình dục sớm và lấy chồng ở tuổi 16 hoặc sớm hơn. Thậm chí, ở lứa tuổi này có một sản phụ sinh đã sinh còn lần thứ 2. “Rõ ràng ở lứa tuổi còn quá trẻ các em chưa có các kiến thức để có thể làm mẹ; chưa biết cách tự chăm sóc mình hoặc tự phát hiện ra bệnh trong quá trình mang thai”, PGS.TS Lưu Thị Hồng nhấn mạnh.

Hà Anh