Thị trường dược phẩm nở rộ, mua thuốc gì cũng có, chị em (nhất là phụ nữ trẻ, chưa lập gia đình, muốn giữ bí mật) thường tự mua thuốc uống tránh thai mà không lường hết hậu quả. Để tránh hậu quả đáng tiếc, các bạn gái không nên e ngại đến các bệnh viện uy tín để được tư vấn sức khỏe, biện pháp kế hoạch hóa gia đình.
Tự ý dùng thuốc
Bác sĩ Lê Văn Giang – trưởng phòng chỉ đạo tuyến, Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe (Bộ Y tế) – cho hay trong quá trình làm việc tại phòng khám, ông gặp nhiều bệnh nhân sử dụng thuốc uống, thuốc tiêm tránh thai nhưng chưa được bác sĩ chuyên khoa tư vấn hoặc uống/tiêm chưa đúng chỉ định.
“Phụ nữ trên 35 tuổi phải cân nhắc nếu sử dụng biện pháp uống thuốc nội tiết tránh thai, vì buồng trứng đã ở giai đoạn thoái triển, đáp ứng thuốc kém hiệu quả. Ở tuổi này chị em có thể gặp rối loạn nội tiết hoặc có khối u bất thường ở vú, tử cung, phần phụ chưa phát hiện, nên việc uống thuốc dễ khiến chị em bị rối loạn nội tiết hoặc khối u phát triển nhanh” – ông Giang nói.
Một số chị em cũng thường tự uống thuốc không đúng chỉ định. Ông Chu Kiện Bắc (phòng khám đa khoa Kim Ngưu, Hà Nội) cho biết rất nhiều bạn trẻ đến phòng khám này hoàn toàn không biết mình có thai, cứ tưởng mình béo nhưng kiểm tra cho thấy thai đã… hơn 20 tuần tuổi.
Hỏi ra mới biết các bạn gái đã uống thuốc tránh thai loại dùng hằng ngày hoặc loại khẩn cấp, nhưng quên uống một vài viên trong số 28 viên/tháng, hoặc uống thuốc tránh thai khẩn cấp khi quá thời gian thuốc phát huy hiệu quả.
Một chuyên gia tư vấn của Tổ chức Marie Stopes tại VN cho hay khoảng 30% cuộc gọi đến tổng đài của tổ chức này nhờ tư vấn biện pháp đình chỉ thai nghén bằng thuốc, trong đó phần lớn người hỏi là học sinh – sinh viên, thường là… có thai rồi mới hỏi. Khi “trót nhỡ”, các bạn trẻ thường sợ hãi và liều, luôn tìm cách mua thuốc tự uống và đình chỉ thai nghén trong bí mật!
Trong khi đình chỉ thai nghén bằng thuốc không phải là biện pháp có thể áp dụng cho tất cả mọi người, như những phụ nữ dị dạng tử cung hoặc rối loạn đông máu không áp dụng biện pháp này. Đình chỉ thai nghén bằng thuốc cũng chỉ cho phép với tuổi thai bảy tuần trở lại, quá trình kéo dài, nhiều vấn đề phát sinh và cần được bác sĩ chuyên khoa theo dõi chặt chẽ, không thể tự tiến hành tại nhà.
Thiếu kiến thức vì… ngại
Một vấn đề đáng quan tâm là các bạn gái thường nghĩ sức khỏe sinh sản là chuyện tế nhị, ngại hỏi người xung quanh. Cũng vì điều này, tỉ lệ phụ nữ có thai ngoài ý muốn phải đình chỉ thai nghén nhiều lần, ảnh hưởng đến sức khỏe và có thể gây vô sinh sau này (với những phụ nữ chưa lập gia đình) ở VN vào loại cao trên thế giới. Là chuyên gia về truyền thông, ông Giang cho rằng hữu ích nhất trong việc thông tin đến chị em là các tài liệu phát tay, đặc biệt là khi họ đến cơ sở y tế.
Theo ông Giang, các bác sĩ cũng cần dành thời gian tư vấn mỗi khi cung cấp dịch vụ, vì có cái khó là bệnh nhân đông, thiếu kiến thức, ai cũng muốn hỏi, điều gì cũng chưa biết mà bác sĩ thì thiếu thời gian, mệt mỏi và ngại ngần trước những câu hỏi lặp đi lặp lại, thậm chí có phần ngô nghê. Một chuyên gia cho rằng: “Truyền thông về vấn đề này mới chỉ nhất thời, có đọc trên loa xã, loa phường cũng chỉ theo chiến dịch. Tuyên truyền thiết thực là có tài liệu cụ thể hướng dẫn chị em”.