U xơ tuyến tiền liệt là một bệnh thường gặp ở nam giới cao tuổi. Liệu đây có phải là một bệnh tiền ung thư hoặc làm tăng nguy cơ mắc ung thư ở nam giới? Chúng ta cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây!
Mục lục
U xơ tuyến tiền liệt là bệnh gì?
Để hiểu về u xơ tuyến tiền liệt, đầu tiên chúng ta phải biết tuyến tiền liệt là gì. Tuyến tiền liệt là một tuyến có hình dáng và kích thước giống như một quả óc chó, thuộc hệ thống sinh sản của nam giới. Chức năng chính của tuyến tiền liệt là tạo ra chất lỏng là một phần của tinh dịch. Dịch này rất cần thiết cho khả năng sinh sản của nam giới, nó bảo vệ và tao môi trường lý tưởng để tinh trùng sống và bơi khỏe trong quá trình đi tới trứng.
Tuyến tiền liệt bao quanh niệu đạo (là ống dẫn nước tiểu từ bàng quang ra ngoài cơ thể), nằm dưới cổ bàng quang và ngay phía trước trực tràng.
U xơ tuyến tiền liệt là một bệnh lý thường gặp, nó chỉ tình trạng tuyến tiền liệt tăng trưởng về kích thước, lớn hơn kích thước bình thường của nó nhiều lần. Do tính chất tăng trường này mà u xơ tuyến tiền liệt còn được gọi là phì đại tuyến tiền liệt hay tăng sản tuyến tiền liệt.
U xơ tuyến tiền liệt có phải là ung thư không?
KHÔNG. U xơ tuyến tiền liệt không phải là bệnh ung thư và cũng không làm tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới.
Mặc dù hai bệnh này mới nghe đều có vẻ là bắt đầu từ tuyến tiền liệt, nhưng thực tế, chúng bắt đầu ở những phần khác nhau của tuyến. Ung thư tuyến tiền liệt là tình trạng các tế bào trong tuyến tiền liệt phát triển và phân chia một cách mất kiểm soát.
Bạn có thể vừa bị u xơ tuyến tiền liệt và vừa bị ung thư tuyến tiền liệt cùng một lúc.
Dấu hiệu nhận biết bệnh
Khi bị u xơ tuyến tiền liệt, bạn có thể gặp phải các triệu chứng rối loạn tiểu tiện với mức độ từ nhẹ tới nặng. Mỗi người sẽ có những biểu hiện bệnh khác nhau, nhưng thường gặp nhất là:
- Tăng tần suất đi tiểu với số lần tiểu >8 lần/ngày
- Tiểu gấp (là tình trạng không thể trì hoãn việc đi tiểu)
- Tiểu khó
- Tiểu són (làm bệnh nhân luôn cảm thấy buồn đi tiểu sau khi vừa tiểu xong)’
- Tiểu không kiểm soát
- Nước tiểu có màu hoặc mùi bất thường
- .v.v.
Các triệu chứng này xảy ra là do tuyến tiền liệt phì đại, chèn ép vào niệu đạo gây tắc nghẽn, hẹp niệu đạo. Điều này còn khiến bàng quang làm việc quá sức do cố gắng đưa nước tiểu qua chỗ tắc nghẽn.
Kích thước của khối u xơ không phản ánh mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Bởi một số nam giới có tuyến tiền liệt phì đại ở mức độ nhỏ nhưng các triệu chứng lại xảy ra nặng, làm ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Còn có những nam giới tuyến tiền liệt phì đại rất lớn nhưng các triệu chứng lại xảy ra rất nhẹ.
Nguyên nhân gây bệnh
Chúng ta vẫn chưa thực sự biết tất cả những nguyên nhân khiến tuyến tiền liệt phát triển. Tuy nhiên có một số yếu tố đã được xác định là làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Cụ thể như sau:
Tuổi tác
Nguy cơ bị phì đại tuyến tiền liệt tăng lên khi bạn già đi.
U xơ tuyến tiền liệt thường xảy ra ở nam giới trên 50 tuổi và có xu hướng tăng dần theo độ tuổi. Theo thống kê, u xơ tiền liệt tuyến ảnh hưởng đến khoảng 50% nam giới trong độ tuổi từ 51 đến 60 và lên đến 90% ở nam giới trên 80.
Vì thế, có thể nói tuổi tác là một phần nguyên nhân gây ra u xơ tuyến tiền liệt.
Mức độ hormone
Người ta cũng nhận thấy rằng, tuyến tiền liệt tăng trưởng về kích thước là do phụ thuộc vào một loại hormone có tên là dihydrotestosterone (DHT). DHT được chuyển hóa từ testosterone nhờ enzym 5-alpha-reductase.
DHT có thể liên kết với các thụ thể androgen trong nhân tế bào, kích thích tuyến tiền liệt phát triển.
Ngoài ra, testosterone là một nội tiết tố được sản xuất trong suốt cuộc đời của nam giới. Đồng thời, họ cũng sản xuất một lượng nhỏ nội tiết tố nữ được gọi là estrogen. Khi nam giới già đi, lượng testosterone hoạt động giảm trong máu, để lại khoảng trống cho lượng estrogen cao hơn. Điều này gây ra sự mất cân bằng giữa estrogen và testosterone. Sự mất cân bằng này dẫn đến hoạt động cao hơn của các chất thúc đẩy tăng trưởng tế bào tuyến tiền liệt.
Song song với đó, khi testosterone sụt giảm, DHT vẫn được sản xuất và nó tích tụ trong tuyến tiền liệt, khuyến khích sự phát triển của các tế bào tuyến tiền liệt.
Những yếu tố khác
Bệnh lý. Một số nghiên cứu cho thấy đàn ông béo phì và đàn ông mắc bệnh tiểu đường có nhiều khả năng bị phì đại tuyến tiền liệt.
Di truyền. Có một số nghiên cứu cho thấy rằng bạn có thể có nhiều nguy cơ bị u xơ tuyến tiền liệt hơn nếu bố hoặc anh trai của bạn mắc bệnh này.
Cách xác định chính xác u xơ tuyến tiền liệt
Để xác định được chính xác xem bạn có bị u xơ tuyến tiền liệt hay không, bạn cần phải đi khám.
Tại phòng khám, bác sĩ sẽ hỏi bạn các câu hỏi về bệnh sử của bạn. Sau đó, họ sẽ kiểm tra tuyến tiền liệt thông qua trực tràng. Phương pháp này được gọi là kiểm tra trực tràng kỹ thuật số (DRE).
Song song với đó, bác sĩ có thể đề nghị bạn làm thêm một số xét nghiệm kiểm tra, như:
- Đo niệu động học
- Xét nghiệm nước tiểu tồn dư
- Đo áp lực trong bàng quang khi bạn đi tiểu
- Phân tích nước tiểu để kiểm tra máu hoặc nhiễm trùng
- Xét nghiệm kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt ( PSA )
- Nội soi bàng quang
Bạn cũng có thể được yêu cầu điền vào một biểu mẫu để đánh giá mức độ tồi tệ của các triệu chứng và mức độ ảnh hưởng của chúng đến cuộc sống hàng ngày của bạn. Bác sĩ có thể sử dụng điểm này để đánh giá xem tình trạng của bạn có trở nên tồi tệ hơn theo thời gian hay không.
Các phương pháp điều trị
Có nhiều phương pháp điều trị u xơ tuyến tiền liệt khác nhau. Bác sĩ sẽ dựa trên mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, mức độ ảnh hưởng của các triệu chứng đến cuộc sống hàng ngày của bạn và sở thích điều trị của bạn để tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.
Các phương pháp điều trị này bao gồm:
Thay đổi lối sống
Phương pháp này thích hợp cho những bệnh nhân có các triệu chứng nhẹ hoặc hơi khó chịu. Thay đổi lối sống sẽ giúp bạn giảm mức độ khó chịu của các triệu chứng, chúng thường bao gồm:
- Giảm uống chất lỏng, đặc biệt là trước khi đi ra ngoài hoặc trước khi đi ngủ
- Tránh hoặc giảm uống đồ uống có chứa caffein và rượu
- Tránh hoặc theo dõi việc sử dụng các loại thuốc như thuốc thông mũi, thuốc kháng histamine, thuốc chống trầm cảm và thuốc lợi tiểu
- Đào tạo bàng quang để giữ nhiều nước tiểu hơn trong thời gian dài hơn
- Tập thể dục cơ sàn chậu
- Ngăn ngừa táo bọn
- Không uống quá nhiều chất lỏng cùng một lúc
- Hãy đi vệ sinh đúng lịch trình, ngay cả khi bạn không cảm thấy cần đi tiểu.
- Giữ ấm và tập thể dục thường xuyên. Thời tiết lạnh và thiếu hoạt động thể chất có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng.
- Giảm căng thẳng. Bởi lo lắng và căng thẳng có thể dẫn đến đi tiểu thường xuyên hơn.
Thuốc men
Bác sĩ có thể kê đơn thuốc để ngăn chặn sự phát triển của tuyến tiền liệt, thu nhỏ tuyến tiền liệt hoặc làm giảm các triệu chứng liên quan đến tăng sản lành tính tuyến tiền liệt. Các loại thuốc thường được kê là:
- Thuốc chặn alpha
- Chất ức chế phosphodiesterase-5
- Chất ức chế 5-alpha reductase
- Thuốc kết hợp
Thủ tục xâm lấn tối thiểu
Có một số thủ thuật xâm lấn tối thiểu có thể giúp làm giảm các triệu chứng u xơ tuyến tiền liệt khi thuốc không hiệu quả. Các thủ tục này bao gồm:
- Cắt đốt bằng kim qua đường tĩnh mạch
- Nhiệt trị liệu vi sóng transurethral
- Siêu âm hội tụ cường độ cao
- Điện cực hóa transurethral
- Nhiệt trị liệu bằng nước
- Đặt stent tuyến tiền liệt
Các thủ thuật này có thể phá hủy mô tuyến tiền liệt phì đại hoặc mở rộng niệu đạo, từ đó giúp giảm tắc nghẽn và bí tiểu do u xơ tiền liệt tuyến gây ra.
Phẫu thuật
Để điều trị tăng sản lành tính tuyến tiền liệt trong thời gian dài, bác sĩ tiết niệu có thể khuyên bạn nên cắt bỏ mô tuyến tiền liệt phì đại hoặc cắt tuyến tiền liệt để mở rộng niệu đạo. Tuy nhiên, việc phẫu thuật cắt bỏ chỉ nên được thực hiện khi:
- Thuốc và các thủ thuật xâm lấn tối thiểu không hiệu quả
- Các triệu chứng bệnh là đặc biệt khó chịu hoặc nghiêm trọng
- Có các vấn đề phát sinh
Phẫu thuật để loại bỏ mô tuyến tiền liệt phì đại bao gồm:
- Cắt bỏ tuyến tiền liệt qua niệu đạo (TURP)
- Phẫu thuật bằng tia la-ze
- Rạch xuyên tuyến tiền liệt (TUIP)
- Phẫu thuật mở cắt bỏ tuyến tiền liệt
Tổng kết
Phì đại tuyến tiền liệt được y học gọi là tăng sản lành tính tuyến tiền liệt hoặc phì đại lành tính tuyến tiền liệt, đây là tình trạng tuyến tiền liệt có sự tăng trưởng về kích thước. Chúng không phải là ung thư và không phát triển thành ung thư, tuy nhiên các triệu chứng của bệnh có thể gây ra những khó chịu cho nam giới và làm suy giảm chất lượng cuộc sống của họ.
Vì thế, nếu nhận thấy mình có các triệu chứng bệnh, bạn nên sớm đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Nguồn bài viết: https://tuyentienliet.com.vn/