Đau xương khớp sau sinh nên làm gì để hết?

Nếu sau sinh bạn gặp phải tình trạng đau nhức xương khớp. Bạn không cô đơn! Bởi có hàng nghìn bà mẹ cũng gặp phải tình trạng tương tự như bạn. Vậy nên làm gì để hết đau nhức xương khớp sau sinh?

Đau nhức xương khớp sau sinh rất phổ biến!

Mang thai là thời kì có nhiều thay đổi về giả phẫu và sinh lý, chính vì vậy không có gì đáng ngạc nhiên nếu những thay đổi này có tác động đế hệ thống cơ xương, gây ra nhiều vấn đề, như đau khớp toàn thân, đau lưng, đau đầu gối, loãng xương thoáng qua, viêm gân,…

Theo ước tính, có tới 50% các bà mẹ bị đau nhức xương khớp sau sinh, đặc biệt là ở những bà mẹ sinh con lần đầu. Các cơn đau khớp này có thể diễn ra đột ngột hoặc dai dẳng. Cơn đau có thể từ rất nhẹ đến nặng, nhiều bà mẹ thậm chí còn gặp phải những cơn đau dữ dội, khiến họ cảm thấy lo lắng và mệt mỏi.

Hiện tượng này có nguy hiểm không?

Đau nhức xương khớp sau sinh không phải là tình trạng y tế khẩn cấp ảnh hưởng ngay tới tính mạng. Đây là trạng thái sinh lý bình thường, xảy ra khi cơ thể có những thay đổi trong và sau khi mang thai. Nếu có một thai kì tốt cùng với việc sinh nở khỏe mạnh, nghỉ ngơi đầy đủ, ăn uống tốt, mẹ có thể hết bị đau nhức và cơ thể phục hồi nhanh, trung bình sau 6-8 tuần.

Tuy nhiên, nếu gặp tình trạng này, các chị em cũng tuyệt đối không được coi thường, chủ quan.

Bởi trong nhiều trường hợp, các cơn đau có thể kéo dài nhiều tháng sau đó, thậm chí tới 4-6 tháng hoặc lâu hơn. Điều này không chỉ ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống của riêng mẹ mà còn làm ảnh hưởng tới khoảng thời gian tận hưởng giây phút với em bé. Hơn thế nữa, nếu áp dụng các phương pháp điều trị thiếu khoa học, rất có thể sẽ để lại những hậu quả nặng nề lên hệ thống xương khớp, gây ảnh hưởng không nhỏ tới sinh hoạt hằng ngày hay thậm chí những lần mang thai sau.

Triệu chứng

Khi bị đau xương khớp sau sinh, mẹ cũng có các triệu chứng tương tự như đau nhức xương khớp khác, gồm các triệu chứng điển hình như:

– Đau khớp. Ban đầu, các cơn đau khớp chỉ xuất hiện khi mẹ thực hiện các động tác liên quan tới khớp đó và đỡ dần khi nghỉ ngơi. Sau đó, các cơn đau xuất hiện liên tục hơn, mẹ có thể bị đau ngay cả khi không thực hiện hoạt động nào. Cơn đau thậm chí có thể xuất hiện vào ban đêm khi đi ngủ, khiến mẹ không thể ngủ ngon.

– Cứng khớp. Hiện tượng này thường xuất hiện sau khi ngủ dậy hoặc sau một khoảng thời gian không hoạt động. Biểu hiện bằng việc mẹ rất khó di chuyển các khớp, như co duỗi, gập tay, chân,… Sau đó phải mất một khoảng thời gian xoa bóp khớp mới bình thường trở lại.

– Mệt mỏi. Là cảm giác mẹ ngại đi lại, hoạt động do đau và cứng khớp mang lại. Điều này ảnh hưởng tới việc chăm sóc bản thân và em bé.

– Tinh thần lo lắng, trầm cảm. Mẹ cũng có thể bị mệt mỏi, lo lắng tinh thần. Bởi áp lực khi vừa phải chăm con, chăm mình lại cộng thêm nhiều triệu chứng đau đớn, khó chịu. Điều này gây ra cảm giác lo lắng, mệt mỏi, về lâu dài có thể dẫn tới trầm cảm.  Và khi tinh thần xuống dốc, các cơn đau khớp dường như lại trở nên tồi tệ hơn.

– Các triệu chứng khác.

• Khớp bị sưng, đỏ, cảm giác ấm khi chạm vvào
• Đau cơ, đặc biệt là cơ sàn chậu
• Đau và căng vai (khu vực gần đường dây áo ngực hoặc giữa hai xương bả vai)

Nguyên nhân

Thay đổi hormone trong thai kì

Trong suốt thai kì, cơ thể của mẹ chịu nhiều sự thay đổi bởi các hormone gọi là hormone thai kì. Trong đó hormone relaxin và progesterone là hai hormone chính gây ra tình trạng đau nhức xương khớp trong và sau khi sinh.

Hai hormone này giúp nới lỏng dây chằng, mở rộng khung xương chậu, từ đó cho phép mẹ có thể tải được cân nặng của em bé và thực hiện sinh nở dễ dàng. Tuy nhiên, cũng chính vì sự lỏng lẻo của dây chằng và khớp này mà mẹ rất dễ bị đau khớp.

Đặc biệt, sau khi sinh con, các hormone này lại giảm dần đi, cơ và dây chằng co về như ban đầu, sự co rút này có thể dẫn đến tình trạng đau khớp sau sinh.

Các chuyên gia cũng đồng ý rằng, sự thay đổi một cách nhanh chóng và đột ngột của tất cả các hormone trong và sau khi phụ nữ sinh con cũng làm cho họ có nguy cơ bị bệnh viêm khớp cao hơn.

Thai nhi phát triển

Thai nhi trong bụng mẹ sẽ phát triển dần lên theo thời gian, tăng dần về cân nặng và chiều dài. Càng về gần cuối thai kì, thai nhi càng chèn ép nhiều vào cột sống và ổ bụng, kết quả là dây chằng, dây thần kinh bị chèn ép, gây ra những đau đớn ở vùng khớp thắt lưng, cột sống.

Cùng với đó, khi thai nhi lớn lên, mẹ cũng phải có những thay đổi trong việc ngồi, đứng, nằm. Cột sống và các khớp phải điều chỉnh để phù hợp với các tư thế này và tải được trọng lượng của cả mẹ lẫn bé, lâu dần dẫn tới đau nhức. Sau khi sinh, cơn đau vẫn có thể tiếp tục tiếp diễn do các khớp vẫn chưa kịp thích nghi để bình thường trở lại.

Do sinh thường hoặc sinh mổ

Để chuẩn bị cho việc sinh nở, xương chậu của mẹ phải mở rộng ra để thai có thể ra ngoài. Thai càng lớn, khớp chậu càng phải giãn mở nhiều. Vậy nên, hậu sản các mẹ thường bị đau nhức vùng khớp hông, chậu.

Với sinh mổ, nguyên nhân gây đau nhức xương khớp là do tiêm thuốc tê. Việc tiêm thuốc sẽ llàm ảnh hưởng đến dây thần kinh và tủy sống ở vùng thắt lưng. Sau sinh, nếu vùng này phục hồi kém, mẹ có thể gặp các cơn đau nhức xương khớp thường xuyên, thậm chí cơn đau có thể kéo dài tới 15-20 năm sau.

Tăng cân khi mang thai

Như chúng ta đều biết, kể từ khi mang thai tới lúc sinh nở, mẹ có thể tăng từ 10 đến 20 kg. Việc tăng cân chỉ trong một khoảng thời gian ngắn như vậy gây ra những áp lực rất lớn lên hệ thống xương khớp, cơ và dây chằng. Chúng phải chịu tải trọng lớn hơn bình thường gấp nhiều lần. Hậu quả là các cơn đau nhức xảy ra và có thể kéo dài tới tận sau khi sinh em bé.

Tư thế chăm bé không đúng

Bà mẹ nào cũng phải học cách chăm sóc em bé sau khi sinh (đặc biệt là những bà mẹ sinh con lần đầu). Nhiều mẹ do lần đầu bỡ ngỡ nên có tư thế chăm em bé chưa đúng, chẳng hạn như: bế, cho con bú ở tư thế thấp khiến vai và tay không được thả lỏng, dẫn tới đau nhức; bế con suốt cả ngày làm cho tay và cổ không được nghỉ ngơi;… Về lâu dài, có thể gây ra những cơn đau nhức xương khớp thường xuyên hơn.

Sinh hoạt, ăn uống kém

Nếu trong khi mang thai và sau sinh, mẹ có một chế độ sinh hoạt không khoa học cũng như chế độ ăn uống kém, chẳng hạn: hút thuốc lá, không tập thể dục, không chịu bổ sung dinh dưỡng,… thì đây có thể là nguyên nhân khiến mẹ khó phục hồi sau sinh, làm các cơn đau nhức xương khớp diễn ra lâu hơn và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh viêm khớp khác.

Có tiền sử mắc bệnh lý xương khớp

Nếu trước khi mang thai, mẹ đã có tiền sử mắc một số bệnh lý xương khớp tự miễn như viêm khớp vảy nến, viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ,… thì khi mang thai, các bệnh lý này sẽ có chiều hướng thuyên giảm đi, bởi lúc này hệ thống miễn dịch và các hormone trong cơ thể có sự thay đổi mạnh. Nhưng sau khi sinh, các bệnh lý trên lại có xu hướng bùng phát mạnh mẽ hơn, bởi lúc này hệ miễn dịch lại bắt đầu hoạt động mạnh trở lại, đôi khi có thể hoạt động quá cả mức cần thiết, làm kích hoạt các bệnh lý tự miễn trên.

Ngoài ra, sau sinh mẹ cũng có thể bị đau nhức xương khớp tồi tệ hơn nếu trước đây từng bị chấn thương khớp.

Di truyền

Nếu mẹ có người thân trong gia đình bị bệnh xương khớp, mẹ cũng sẽ có nguy cơ cao mắc các căn bệnh này. Đặc biệt, quá trình mang thai và sinh nở, do những thay đổi bên trong cơ thể, bệnh sẽ có điều kiện để bùng phát lên.

Loãng xương sau sinh

Quá trình mang thai, mẹ phải bổ sung canxi đầy đủ thì thai nhi mới có thể phát triển khỏe mạnh. Nếu không, canxi sẽ được ưu tiên cho thai nhi trước và điều này khiến mẹ thiếu hụt đi loại vitamin này, theo thời gian có thể gây ra loãng xương.

Loãng xương là một bệnh lý nguy hiểm, nó không chỉ làm mẹ bị đau nhức xương khớp mà còn làm tăng nguy cơ rạn xương, nứt gãy xương.

Làm sao để hết đau nhức xương khớp sau sinh?

Trị liệu nóng – lạnh

Cả phương pháp nóng và lạnh đều có thể giúp giảm đau nhức xương khớp sau sinh.

Để trị liệu nóng, mẹ có thể tắm nước ấm vào buổi sáng dưới vòi hoa sen hoặc ngâm bồn với muối tắm epsom, tinh dầu; sử dụng túi chườm nóng để chườm lên các khớp bị đau. Chú ý, không được chườm nóng lên các vết thương  hở, chảy máu, giãn tĩnh mạch.

Để trị liệu lạnh, mẹ có thể sử dụng túi chườm lạnh hoặc ngâm khớp tay chân bị đau vào chậu nước đá. Chú ý không được chườm lạnh trực tiếp lên da mà phải bọc qua một lớp khăn, mỗi ngày không chườm quá 5 lần và mỗi lần không quá 15 phút.

Xoa bóp

Phương pháp này đã được chứng minh là giúp giảm đau khớp rất hiệu quả. Ngoài ra, nó còn kích thích cơ thể sản xuất ra các “chất hạnh phúc”, giúp mẹ thư giãn, nâng cao tinh thần.

Để tiến hành xoa bóp, mẹ có thể tìm hiểu trong sách hoặc các bài viết uy tín trên internet. Ngoài ra, mẹ cũng có thể tới các trung tâm spa uy tín được các chuyên viên xoa bóp chuyên nghiệp tiến hành massage.

Thiền

Thiền đã được chứng minh là giúp giảm đau xương khớp, giảm rụng tóc sau sinh hiệu quả thông qua việc giải tỏa căng thẳng, thư giãn tâm trí. Nó còn được khoa học chứng minh có thể làm giảm đau ở 57% bệnh nhân và với những bệnh nhân đã có kinh nghiệm thiền, con số này lên tới 90%. Nguyên nhân là do thiền giúp di chuyển sự tập trung của mẹ ra khỏi cơn đau.

Song song với đó, khi thiền, các hormone căng thẳng sẽ không còn được tiết ra nữa, cơ thể sẽ rơi vào trạng thái bình tâm, tĩnh lặng, từ đó giải phóng ra chất giảm đau tự nhiên của cơ thể.

Có rất nhiều hình thức thiền khác nhau và thiền chỉ là một phương pháp rèn luyện sức khỏe đã được chứng minh. Nó không phải là niềm tin hay liên quan tới tâm linh. Mẹ có thể tìm hiểu về thiền trên internet hoặc tìm một người hướng dẫn tại các lớp học thiền.

Xoa bóp từ gừng và rượu

Theo Đông y, gừng có tác dụng giảm đau, viêm rất hiệu quả. Bởi nó có khả năng tán hàn, giúp tăng lưu thông huyết mạch, từ đó giảm đau nhức. Theo nghiên cứu của y học hiện đại, gừng có khả năng làm giảm hoạt động của một số chất hóa học gây viêm khớp, hoạt động như một loại thuốc giảm đau gọi là thuốc chống viêm không steroid (NSAID).

Để làm bài thuốc xoa bóp từ rượu và gừng, mẹ cần chuẩn bị:

• 500g củ gừng tươi
• Rượu trắng 45 độ

Thực hiện: Rửa sạch gừng, đạp dập rồi cho vào bình rượu trắng ngâm trong 2-3 tuần là dùng được. Khi sử dụng, lấy rượu gừng xoa bóp lên vùng khớp bị đau nhức (không xoa lên vết thương hở). Thực hiện đều đặn mỗi ngày để có được hiệu quả tốt nhất.

Uống nước đầy đủ

Việc uống nước không giúp chữa khỏi bệnh xương khớp, tuy nhiên nó có thể cải thiện đáng kể sức khỏe của khớp, từ đó làm giảm các cơn đau nhức. Bởi nước giúp kích thích sản xuất hoạt dịch khớp (là chất bôi trơn bên trong khớp, giúp khớp trở nên linh hoạt và hoạt động như một tấm màng đệm giữa hai đầu xương, giúp giảm áp lực).

Nước cũng là thành phần chính của sụn khớp (chiếm tới 80% sụn khớp). Khi sụn đủ nước, nó sẽ mềm và phát huy được tối đa vai trò của mình.

Đồng thời, nước cũng giúp giảm sưng viêm quanh khớp, khuyến khích sự phát triển của các tế bào mới trong các mô sụn

Theo khuyến cáo, phụ nữ nên uống khoảng 2,5 lít nước mỗi ngày.

Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng

Để có một sức khỏe tốt, mẹ cần xây dựng cho mình một chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, cân bằng giữa các nhóm thực phẩm. Đồng thời, chú ý tới một số loại thực phẩm tốt cho khớp, chẳng hạn:

• Các loại cá béo (cá thu, cá mòi, cá ngừ, cá hồi)
• Các loại rau màu xanh đậm (rau muống, súp lơ xanh, rau chân vịt)
• Trái cây có màu rực rỡ (mâm xôi, việt quất, lựu, mận)
• Trái cây họ cam quýt
• Các loại gia vị như tỏi, gừng, nghệ
• ,v.v.

☛ Tìm hiểu thêm: Bị đau nhức xương khớp nên ăn gì và kiêng gì?

Tập thể dục thể thao

Nếu không có điều kiện và thời gian để tới phòng tập, mẹ có thể thực hiện các bài tập tại nhà. Các bài tập này không nhất thiết phải là các bài tập chuyên nghiệp, cần nhiều dụng cụ, mẹ chỉ đơn giản đi bộ quanh nhà, tập vài động tác yoga, thư giãn xương khớp,…

Chú ý tư thế chăm em bé

Như ta đã nói ở trên, tư thế chăm sóc em bé không đúng cũng là một trong các nguyên nhân dẫn tới đau nhức xương khớp. Vì thế, mẹ nên chú ý hơn tới tư thế của mình, làm sao để cơ thể được thoải mái nhất, hệ thống xương khớp không phải chịu nhiều áp lực.

Một số gợi ý dành cho mẹ là:

• Không nâng em bé từ vị trí quá thấp;
• Giảm thời gian bế em bé để tay được thư giãn, nghỉ ngơi;
• Kê gối dưới lưng khi cho em bé bú.
• .v.v.

Lưu ý khi dùng thuốc giảm đau khớp sau khi sinh

Có rất nhiều loại thuốc khác nhau giúp mẹ giảm đau nhức xương khớp sau khi sinh, bao gồm cả các loại thuốc không kê đơn và kê đơn. Tuy nhiên, nếu mẹ vừa mới sinh và đang cho con bú, hãy cân nhắc thật kỹ lưỡng việc uống thuốc. Bởi bất kì loại thuốc nào khi vào cơ thể cũng có thể đi qua sữa mẹ và làm ảnh hưởng tới em bé.

Trong trường hợp cần thiết, bạn cần phải hỏi ý kiến của bác sĩ điều trị trước khi dùng.

Khi nào mẹ nên đi khám?

Nếu sau sinh 8 tuần, các triệu chứng đau nhức xương khớp của mẹ không thuyên giảm hoặc nó ảnh hưởng rất lớn tới cuộc sống, mẹ nên đi khám để được bác sĩ tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.

Nếu phải sử dụng thuốc, bạn cần thông báo cho bác sĩ biết là mình đang cho con bú. Điều này giúp bảo vệ sự an toàn cho cả mẹ và bé.

Kết luận

Sau sinh, mỗi bà mẹ đều có rất nhiều kì vọng về cuộc sống mới của mình và em bé. Tuy nhiên, những cơn đau nhức xương khớp có thể là điều mà họ không lường trước được, đặc biệt là những người lần đầu làm mẹ. Thế nhưng đừng quá lo lắng về điều này, đau khớp sau sinh là tình trạng phổ biến mà nhiều bà mẹ gặp phải, điều quan trọng là mẹ cần nhận thức được đúng về vấn đề này, chuẩn bị tâm lý và tìm cách điều trị phù hợp.

Theo: https://baovexuongkhop.vn/dau-nhuc-xuong-khop-an-gi-2835/