Bất thường hay gặp nhất (chiếm khoảng 90% các trường hợp hiếm muộn do nam) là bất thường tinh trùng. Bất thường có thể được biểu hiện ở số lượng tinh trùng ít hay tinh trùng giảm khả năng di động.
Hình dạng của tinh trùng cũng có thể bị bất thường và là một trong những yếu tố góp phần quyết định trong việc lựa chọn phương án điều trị cho bệnh nhân. Các bất thường nói trên có thể xuất hiện một cách đơn lẻ hay kết hợp cả ba yếu tố (tinh trùng ít, yếu, dị dạng).
Theo một nghiên cứu được thực hiện tại Việt nam cho thấy chỉ có chưa đến 30% các trường hợp đến khám hiếm muộn có tinh dịch đồ bình thường cả ba chỉ số nói trên. Cũng nghiên cứu này cho thấy có đến 10% trường hợp không có tinh trùng trong tinh dịch. Các bất thường về tinh trùng nêu trên có thể là hậu quả của nhiều nguyên nhân như bệnh lý thực thể (tinh hoàn ẩn, chấn thương tinh hoàn, dãn tĩnh mạch thừng tinh…), rối loạn hoạt động nội tiết trong cơ thể, bệnh lý miễn dịch, di truyền… hay cũng có thể do ảnh hưởng của lối sống, nghề nghiệp…
Một số nguyên nhân khác ít gặp hơn có thể dẫn đến tình trạng hiếm muộn ở nam giới là rối loạn cương (dương vật không cương được, dẫn đến không xuất tinh), không xuất tinh hay xuất tinh ngược dòng. Các nguyên nhân của tình trạnh này có thể là một số bệnh lý nội khoa (tiểu đường, cao huyết áp…) hay tiền căn phẫu thuật niệu khoa. Các sang chấn tâm lý cũng là nguyên nhân thường gặp.
Tóm lại, hiếm muộn là một bệnh lý với nguyên nhân có thể đến từ cả người vợ lẫn người chồng, do đó, trong quá trình khám và điều trị phải có sự phối hợp của cả hai vợ chồng. Một điểm cần lưu ý là tuổi người phụ nữ là yếu tố rất quan trọng trong việc quyết định phương án điều trị cũng như tiên lượng khả năng thành công của việc điều trị.
Có thể bạn nên biết: Dấu hiệu nhận biết tinh trùng loãng ở nam giới